فرض کنید برای رزرو یک اتاق هتل تماس گرفته‌اید و از امکاناتی که هتل در اختیارتان قرار می‌دهد سوالاتی دارید. مسئول پذیرش هتل، اتاقتان را این‌گونه توصیف می‌کند که بر زمین اتاق، سبزه‌های مخملی و گل‌های رنگارنگ روییده است. از کف اتاق چشمه‌هایی زلال می‌جوشد. کوه‌ها و درختان سر به فلک کشیده دورتادور اتاق را در برگرفته‌اند. در شب ستارگان و شهاب سنگ‌های سقف، اتاقتان را درخشان و روشن می‌کنند. چه حس و حالی پیدا می‌کنید؟ فکر می‌کنید این توصیفات فقط در خیال می گنجد و یا در یک تابلوی نقاشی! اما خبر خوش اینکه دشت‌ها، زمین‌های سخاوتمندی هستند که این خیالات را به واقعیت تبدیل می‌کنند. با نابرو همراه باشید تا با روح نوازترین دشت های ایران آشنا شویم.

1- دشت مغان

در شمالی ترین قسمت استان اردبیل، دشت زیبای مغان چشم‌ها را به خود خیره می‌کند. قسمت عمده‌ این دشت، در جمهوری آذربایجان قرار دارد. این دشت وسیع از پنج شهر بیله سوار، پارس‌آباد، جعفرآباد، گرمی و اصلاندوز تشکیل شده ‌است. ویژگی منحصربه‌فرد شهرهای دشت مغان، خاک گران بهای آن است. قدرت حاصلخیزی این خاک به قدری بالاست که انواع غلات، حبوبات و علوفه در سراسر دشت مغان زیر کشت می‌رود. از همین رو این دشت را انبار غله‌ آذربایجان می‌نامند.

دشت مغان بخش‌های متنوعی از نواحی کوهستانی، کوهپایه‌ای و جلگه‌ای را در خود جای داده است. تابستان دشت مغان گرم است؛ اما در زمستان هوای سردی را تجربه خواهید کرد. در تالاب‌های دشت مغان می‌توانید انواع پرندگان کوچنده آبزی همچون پلیکان خاکستری، اردک قوی و غاز خاکستری را از نزدیک مشاهده کنید

خروسلو، رودخانه ارس، دریاچه سد میل مغان،تالاب تپراق­کندی، پارک ساحلی ارس، باغات میوه، جنگل‌های ارسباران، قلعه ورثان، تپه نادری و چشمه طبیعی مازافا از جاذبه‌های این منطقه هستند.

 

برای مطالعه مقالات بیشتر اینجا کلیک کنید.

دشت مغان از نظر تاریخی بسیار ارزشمند است؛ چرا که شاهد واقعه‌ مهم تاج گذاری نادرشاه افشار بوده است. نادرشاه جهت خلع شاه طهماسب دوم صفوی، سران کشور و بزرگان را به دشت فراخواند و خود بر تخت سلطنت نشست.

شمال غربی ایران و شمالی‌ترین منطقه استان اردبیل بخشی از دشت مغان است.

2- دشت ناز

مامن گوزن‌های ایران. مهمان دشت ناز شو تا ببینی گوزن‌ها به استقبالت می‌آیند!

در 29 کیلومتری شمال شرق ساری، یکی از زیباترین دشت های ایران قرار گرفته است. منطقه‌ای کوهستانی و پوشیده از جنگل‌های سرسبز هیرکانی است.این منطقه با بیش از ۴۴۷  گونه‌ گیاهی از منحصربه‌فردترین اکوسیستم‌‌های طبیعی کشور است.

گونه‌های گیاهی غالب آن درخت آزاد و بلوط و گونه‌های مهم جانوری این منطقه شامل گوزن زرد، مرال، شوکا، گربه جنگلی و قرقاول هستند.

مهم‌ترین دلیلی که پای همه‌ طبیعت دوستان را به دشت ناز می‌کشاند، پناهگاه‌ حیات وحش این دشت است که  با وسعت 56 هکتار، محل حفاظت و نگهداری از گوزن زرد ایرانی است. اطراف این پناهگاه حصار‌کشى شده و گوزن‌‌ها از پشت دیوارهاى سیمى قابل مشاهده‌اند.

فصل بهار دوران زایمان گوزن‌های زرد است. پس اگر آرامش گوزن‌ها برایتان اهمیت دارد در فصل بهار از آن‌ها بازدید نکنید.

برای رفتن به دشت ناز ابتدا به سمت شهر ساری در مازندران بروید. در این مسیر به شهر نکا و بعد از پیمودن حدود ۱۰ کیلومتر به چهارراه شهر سورک می‌رسید. سمت چپ مسیر، شرکت نکا چوب است و بعد از آن به روستای اسلام‌آباد خواهید رسید. وسط اسلام آباد منطقه‌ بی‌نظیر دشت ناز مشخص است.

3- دشت دریاسر

دشت دریاسر مرزی میان سفیدی یخچال‌های کوه الموت و سبزی جنگل‌های شمال ایران است. زمین این دشت از چشمه‌های زلال و رودخانه‌ پرآب ارتفاعات سیالان آن چنان سیراب است که ردی از خشکی روی آن باقی نمی‌ماند. انبوهی از درختان سر به فلک کشیده در پیرامون دشت، جنگل‌های زیبای دوهزار و تنکابن را خلق نموده‌اند. کوه‌های بلند قامت دشت دریاسر، همچون سربازانی قوی از دشت محافظت می‌کنند.

قله سیالان با ارتفاع 4000 متر یکی از معروف ترین آنها است. کوه‌های تنگ لات خان بن، سیاه کل و کل تلا از دیگر کوه‌های اطراف این دشت هستند. از نظر جغرافیایی دشت دریاسر در استان مازندران، جنوب شهر تنکابن و در منطقه دوهزار قرار گرفته است. این دشت میان چهارکوه محصور شده که معروف‌ترین آن کوه الموت است.

از زیباترین تجربه‌های شما در دشت دریاسر به تماشا نشستن آسمان در شبانگاه است. در تاریکی شب، نور شهاب‌سنگ‌ها همچون چراغ طبیعی است که نه تنها دشت، بلکه چشم و دلتان را هم روشن می‌سازد. رفتن به دشت دریاسر با وجود مناظر طبیعی شگفت‌انگیزش در هر فصلی لذت‌‌بخش است؛ اما در فصل بهار و پاییز تصویر متفاوت‌تری از این دشت نمایان می‌شود.

اواسط اردیبهشت کوه‌نوردان از سراسر ایران با اشتیاق کوه‌های اطراف دشت را می‌پیمایند و محو تماشای فرش زرد رنگی از گل‌های بابونه می‌شوند. با شروع فصل پاییز صحنه‌ بی‌نظیری را از رها شدن برگ‌های بی‌شماری از درختان مشاهده می‌کنید که در آغوش زمین آرام می‌گیرند. مسیر رسیدن به دشت دریاسر آن چنان خیره‌کننده است که شاید شما را از ادامه دادن راه منصرف کند.

برای رفتن به دشت دریاسر جاده‌ سرسبز و پر پیچ و خم دوهزار در انتظار شماست! هوشمندانه‌ترین کار در این مسیر، ثبت صحنه‌های چشم نواز با دوربین عکاسی است. پس از عبور از این مسیر شیب‌دار، به دوراهی امامزاده قاسم می‌رسید. سمت چپ جاده باید به طرف روستای عسل محله حرکت کنید. از روستای عسل محله تا دشت دریاسر حدود یک ساعت و نیم کوهپیمایی سبک لازم است. در انتها اوج زیبایی را با نمایان شدن دشت دریاسر تجربه خواهید کرد.

4- دشت آزو

بر دامنه‌های رشته کوه البرز در نزدیکی قله‌ باصلابت دماوند روستایی به نام نوا، با آب‌و‌هوای کوهستانی قرار دارد. در ارتفاعات این روستا، دشت آزو، عروس دشت‌های البرز با چشمه‌های زلال و دامنه‌های سرسبزش جلوه‌گری می‌کند. دشت آزو با گل بته‌های زرد رنگ و لاله‌های کوهی بی‌شک بهترین چشم‌انداز دماوند را برایتان رقم خواهد زد.

پیچیدن عطر گیاهان دارویی سراسر دشت، نوید آمدن بهار را می‌دهد. هوای دلپذیر و زیبایی طبیعت از اردیبهشت تا اوایل مهر بهترین فرصت برای پا گذاشتن به دشت آزو است. اگر اهل کوه‌نوردی و شب‌مانی در طبیعت هستید؛ دشت آزو با قله پاشوره، کلبه‌ کاهگلی و چشمه معروف آزو، همانند یک هتل پر از ستاره اقامت شما را ممکن می‌سازد.

برای رفتن به دشت آزو که از زیباترین دشت های ایران است، باید راهی جاده هراز شوید. بعد از حدود دو ساعت و نیم رانندگی به آب اسک خواهید رسید. حدود دو الی سه کیلومتر بعد از آب اسک، به دنبال تابلوی روستای رینه در سمت چپ جاده باشید. خروجی روستای نوا، حدودا ۱۰۰ متر بعد از این تابلو و در سمت راست جاده هراز قرار دارد. مهم ترین نشانه‌ای که شما را به ابتدای روستای نوا راهنمایی می‌کند تابلوی روستای کندلو است.

با ورود به این جاده فرعی بعد از گذر از رودخانه‌ی زیبای هراز به یک دو راهی می‌رسید که باید  به سمت راست دوراهی وارد شوید. ادامه‌ی این راه به طول حدودا پنج کیلومتر جاده پر از پیچ و خمی است که شما را به روستای نوا می رساند. در مسیر پیاده‌روی دشت آزو در حوالی کارخانه‌ی آب معدنی پارکینگ مناسبی تعبیه شده است. ماشین خود را با خیالی آسوده در این مکان پارک کنید و بعد از حدود ۴۵ دقیقه پیاده‌روی از کنار این کارخانه‌ آب معدنی روستا و رودخانه‌ای کوچک به دشت بی‌نظیر آزو قدم بگذارید.

5- دشت لار

دشت لار، دشتی به وسعت 31 هزار هکتار در کوهپایه‌ قله‌ دماوند با دامانی پر از شقایق دلربایی می‌کند. شمال دشت لار، به کوه‌های نور مازندران می‌رسد و از جنوب به افجه و امامه و لواسان بزرگ منتهی می‌شود. در زمان‌های دور اولین انتخاب پادشاهان برای تفریحگاه، دشت خوش آب و هوای لار بوده است.

اما امروزه اقامت در این دشت نیاز به مجوز دارد. بیشتر شیفتگان دشت لار دوست‌داران محیط زیست هستند؛ چرا که زیستگاه گونه‌های جانوری و گیاهی متنوع و ارزشمندی است. به همین دلیل از سال 1354 دشت لار را به نام پارک ملی لار می خوانند و به منطقه حفاظت شده تبدیل شده است.

از مهم‌ترین جانوارن دشت لار، ماهی قزل آلای خال قرمز است که در رودخانه و در سد لار به چشم می‌خورد.  جالب است بدانید عقاب طلایی پرنده‌ای است که فقط در این منطقه به پرواز در می‌آید.

از شگفتی‌های دیگر دشت لار وجود انواع گیاهان دارویی و غذایی شناخته شده‌ای مانند قارچ، کاسنی، گلپر، آویشن، شیرین بیان، باریجه، چای کوهی، بارهنگ و شنگ است.

پوشش گیاهی دشت لار عمدتا علفزار است. اما مهم‌ترین گونه گیاهی این دشت را شقایق وحشی می‌دانند. آب وهوای دشت لار لطیف و مطبوع است. از دیدنی‌ترین مناظر طبیعی این دشت می‌توان به دریاچه سد لار، دیو‌آسیاب، رود و آبشار سفیدآب اشاره کرد.

قبل از رفتن به دشت لار به این نکته توجه کنید که به دلیل اینکه لار منطقه‌ای حفاظت شده است، فقط تا قبل از 15 خرداد تنها با مجوز تا محل محیط‌بانی اجازه‌ ورود با خودرو را دارید.

بهترین مسیر برای رفتن به دشت لار این است که از بزرگراه بابایی وارد جاده هراز شوید. از رودهن و بومهن بگذرید. گردنه امامزاده هاشم را که رد کردید بعد از اندکی دماوند را مشاهده می‌کنید.

بعد از حدود ۱۰ دقیقه به پلور می‌رسید. در سمت چپ شما بهترین راهنمایی مجسمه طلایی کوه‌نوردی است، که مسیر فرعی را با دست خود نشان می‌دهد. مسیر فرعی را بدون پیچیدن به چپ و راست ادامه دهید تا بعد از حدود یک ربع رانندگی به محیط‌بانی سد لار برسید.

6- دشت سوباتان

اسب‌های وحشی از میان دشت گل‌های شقایق، یکی از زیباترین دشت های ایران دوان دوان به سمتتان می‌آیند. از زیر پا چشمه‌هایی با آب زلال و خنک جاریست! در بالادست دره‌های زیبا و آبشار روان قد علم کرده است. این صحنه‌های زیبا و خیره‌ کننده را در دشت سوباتان تجربه خواهید‌ کرد. سوباتان نام خود را از دو کلمه‌ ترکی «سو» و «باتان» گرفته است که به معنای محل فرورفتن آب است.

از شمال این دشت رودخانه‌ لیسار می‌خروشد. غرب دشت به دریاچه‌ زیبایی به نام نئور و ییلاقات خوش آب وهوای اردبیل می‌رسد و شرق آن، جنگل‌های تالش قرار دارند. جنوب سوباتان به مناطق ییلاقی آسبومار ختم می‌شود.

ویژگی فوق‌العاده‌ی این منطقه بادهای خنکی است که از سمت شمال این منطقه می‌وزند که در گرم‌ترین فصل سال هم گرمی هوا را حس نمی‌کنید. خانه‌های چوبی سوباتان با سقف‌های شیروانی قهوه‌ای منظره‌ای زیبا و سنتی را در دشت خلق کرده‌اند. جنس این خانه‌ها از چوب‌های جنگلی لیسار و تنه اصلی آن از چوب بلوط است.

دشت سوباتان محل رویش گیاهان معروفی مثل پونه، گلپر و بومادران است که علاوه‌بر عطر خوشی که در هوا پراکنده می‌کنند، خواص دارویی شفا بخشی دارند.

از بومیان این منطقه حتما این گیاهان را خریداری کنید تا کوله بارتان عطرآگین شود و به درآمد آن‌ها نیز کمک شود.

7- دشت نرگس زار کازرون

عطر و آوازه‌ نرگس‌زار دشت کازرون در همه جای ایران پیچیده است. بوته‌های نرگس در موسم بهمن و دی به گل می‌نشینند و میهمانان دشت را از رایحه‌ بهشتی خود سرمست و مدهوش می‌کنند. دشت نرگس‌زار کازرون دشتی وسیع به وسعت 65 هکتار در بخش جره بالاده شهرستان کازرون است.

از این نرگس‌زار سالانه بیش از میلیون‌ها شاخه گل برداشت و به دیگر مناطق کشور صادر می‌کنند. این دشت گونه‌های متنوعی همچون نرگس شش پر، شهلا و معمولی دارد که نرگس شهلا با زیبایی و عطر خاص خود محبوب‌ترین آن‌ها است.

8- دشت کالپوش

در بهار با جامه‌ سرخ آتشین از شقایق در میان سبزه‌زار مخملی‌اش ناب‌ترین جلوه هستی را نمایش می‌دهد. شهریور که از راه می‌رسد جامه‌ای طلایی رنگ از گل‌های آفتابگردان بر تن می‌کند. وجود چشمه‌ها، آبشار‌‌ها و گونه‌های درختان جنگلی و همچنین مناطق زیبای قشقلته، آبشار زو، آبشار حسین آباد از دیگر جاذبه‌هایی است که پای هر گردشگری را به دشت کالپوش که یکی از زیباترین دشت های ایران است، می‌کشاند.

برای تماشای این زیبایی‌های خیره کننده باید به 220 کیلومتری شمال شرقی شاهرود بروید. سپس به شهر زیبای میامی بروید. از آنجا به سمت شمال تغییر مسیر دهید تا دشت رنگین کالپوش را ببینید.

9- دشت برم

دشت برم یا تفرجگاه میان کتل با انبوهی از درختان بلوط، بزرگ‌ترین جنگل بلوط ایران است. ویژگی منحصربه‌فرد دشت برم داشتن تنها کاروانسرای سنگی ایران به نام میان کتل است که قدمت آن به دوره‌ صفوی می‌رسد.

هوای لطیف و معتدل دشت به دلیل وجود پوشش گیاهی بسیار غنی و متنوع این دشت است که علاوه‌بر بلوط، گونه‌های جنگلی دیگری همچون بادام کوهی، کیالک و ارژن را شامل می‌شود.

10- دشت شقایق اسالم

محل اتصال استان گیلان و اردبیل بهشت سرسبز و رنگین اسالم به خلخال است. با عبور از این مسیر، رویایی‌ترین جاده‌ جنگلی را در آغوش بگیرید، به یکی از زیباترین دشت های ایران برسید و در هوای پاک آن تنفس کنید. طبیعت بکر، زیبایی‌های وحشی جنگلی، زندگی سنتی بومیان منطقه، چشیدن طعم عسل‌های ناب، وجود آبشار و دریاچه، زیبایی‌های این مسیر را دو چندان می‌کند.

 

برای مطالعه مقالات بیشتر اینجا کلیک کنید.

یکی از بهترین منظره‌های طبیعی این مسیر وجود دشت زیبای شقایق است که در بخش اسالم تالش قرار گرفته است و هر ساله از خرداد تا تیر ماه فرش سرخی از شقایق‌های وحشی بر زمین خود پهن می‌کند و میزبان هزاران گردشگر می‌شود.

11- دشت لاله‌های واژگون مشکان

لاله واژگون یا لاله نگون سار، گیاه کمیاب با زیبایی خارق‌العاده است که از واژگون بودنش تعبیر جالبی را روایت می‌کنند. می‌گویند این لاله شاهد مرگ سیاوش بوده و از اندوه این حادثه سر به زیر افکنده و اشک می‌ریزد. اشک‌های لاله واژگون در واقع شیره‌‌های بی‌رنگی هستند که در درون لاله قرار دارند. لاله‌های واژگون این دشت در اواسط فروردین تا اوایل اردیبهشت سر از خاک بیرون می‌آورند و آن را غرق در رنگ و زیبایی می‌کنند.

محدوده‌ای از دشت مشکان منطقه‌ای ارزشمند است که به‌عنوان یکی از 20 اثر طبیعی ملی ایران ثبت شده است و مورد حمایت سازمان محیط زیست است. این منطقه آب و هوایی معتدل و مرطوب دارد.

12-  دشت سوسن چلچراغ داماش

درخشش شب‌های دشت داماش از رویش گل زیبا و افسانه‌ای به نام سوسن چلچراغ است. این گیاه کمیاب در جنوب شرقی رودبار استان گیلان همچون عروس زیبا و سپیدرویی است که از  حجب‌وحیا سر به زیر افکنده است. این گل به رنگ سفید با طیف ملایمی از رنگ بنفش وگرده هایی قرمز رنگ به چشم می‌خورد. گلبرگ‌های روشن آن به سمت بیرون برگشته و پرچم‌های آن کاملا مشخص است.

استشمام عطر سوسن سفید، ما را سرمست می‌کند. علت نامگذاری سوسن چهل‌چراغ باور مردم محلی این منطقه است. آن‌ها اعتقاد دارند این گل در شب نورافشانی می‌کند. البته جالب است بدانید این مساله صحت علمی هم دارد؛ از آنجایی که پرچم‌های داخل سوسن چلچراغ مواد فلئورسانس دارد، می‌توانند نور را بازتاب کنند.

زیباترین صحنه‌ای که در اواسط خرداد در دشت داماش دیده می‌شود، گل‌دهی سوسن چلچراغ است که مردم منطقه به شکرانه این پدیده‌ الهی و زیبا جشن و پای کوبی به راه می‌اندازند و دشت را غرق شادی، بازی و صدا می‌کنند. سوسن چلچراغ گلی بسیار نادر و ارزشمند است که فقط در ایران و جمهوری آذربایجان می‌روید و تنها گلی است که در فهرست ملی کشور به ثبت رسیده است.

13- دشت شیمبار

دشت زیبای شیمبار یا شیرین بهار جلگه‌ای گرمسیری در مرز استان خوزستان و چهارمحال و بختیاری و در ۱۰۰ کیلومتری مسجد سلیمان است. ساکنین شیمبار ایلات کوه‌نشین بختیاری هستند که معیشت آن‌ها از دامداری، کشاورزی و صنایع‌دستی است.

دشت شیمبار یکی از دشت های ایران است که تمام زیبایی‌ها و نعمت‌های الهی را در دل خود جای داده است. این دشت در دامنه‌ی کوه دلا آرام گرفته است. چشمه‌های متعدد، آبشارهای زیبا، شط شیمبار و جنگل‌های پوشیده از درختان بلوط، بادام، بوته‌های وحشی، انواع قارچ و مرکبات، انگور کوهی، توت، انار و سیب  شما را از خوشی و زیبایی سیراب می‌کند.

تالاب دشت شیمبار با قرار گرفتن در امتداد رشته کوه‌های زاگرس از آب و هوای کوهستانی برخوردار است. گونه‌های بسیاری از پرندگان مانند پلیکان، چلچله، کشیمیان و… در این تالاب زندگی می‌کنند. آبشار شیمبار با ارتفاع بیش از 50 متر در منطقه‌ای قرار گرفته که مسیر دسترسی به آن بسیار دشوار است. از همین رو طبیعتش بکر باقی مانده است. ارزش تاریخی دشت شیمبار در سنگ نگاره‌های حیرت انگیز تنگ بتا است. قدمت  این سنگ نگاره ها به دوران اشکانیان بر می‌گردد.

تنگ بتا در سال ۱۳۸۹ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده و شامل دو بخش است. یک تابلو که نقش یک نفر روی آن حجاری شده و در تابلویی دیگر ۱۲ نقش برجسته‌ زیبا چشم ها را به خود خیره می‌کند.

دشت ها این ردپاهای رنگین خدا، جهان ما را با زیبایی‌های ناب خود روشن می‌سازند و اندوه و خستگی را از دلمان می‌زدایند. شایسته است از این میراث طبیعی با تمام وجود مراقبت کنیم تا برای نسل‌های بعد از ما نیز باقی بماند. شما کدام دشت های ایران را می‌شناسید؟

 

برای مطالعه مقالات بیشتر اینجا کلیک کنید.